Q and A

รวบรวมคำถามจากผู้สนใจ, จากลูกค้า, ฯลฯ และ คำตอบในงาน Agitator เพื่อเป็นการแบ่งปันประสบการณ์และความรู้กันครับ,..... คำถามหรือปัญหาส่วนใหญ่ที่เลือกมาตอบนั้น มาจากการได้คุยกับลูกค้ามามากมาย โดยส่วนใหญ่จะเป็นคำถามหรือปัญหาที่เจอซ้ำๆบ่อยๆครับ เลยอยากจะนำมารวบรวมตอบในเว็ปของบริษัทฯ ด้วยครับ......เช่น การ Simulate หรือ CFD นั้นใช้ได้กับ Agitator แล้วมีความถูกต้องมาน้อยแค่ไหน, รายการคำนวณนั้นเชื่อถือได้หรือไม่ หรือ งานออกแบบเครื่องกวนนั้นยากจริงหรือไม่ เป็นต้นครับ, ในส่วนความรู้อื่นๆหากลูกค้าสนใจสามารถเข้าไปดูได้ในหัวข้อ Training ได้เช่นเดียวกันครับ

(1). งานออกแบบ Agitator ใช้หลักวิชาการ หรือ สูตรคำนวณ ได้จริงหรือไม่
ตอบ : ใช้ได้แน่นอนครับ, ลูกค้าส่วนใหญ่ คงจะคุ้นชินกับ ผู้ผลิต Agitator ในบ้านเราที่ใช้ประสบการณ์อย่างเดียว หรือ เป็นผู้ผลิตที่ทำงานในลักษณะเลียนแบบ สุดท้ายงานจะออกมาไม่ดี และ ผู้ผลิตไม่มีการรับประกันหรือการันตีการผสม ทั้งนี้เกิดจากผู้ผลิต และ/หรือ ผู้ออกแบบไม่มีความเข้าใจในส่วนของวิชาการที่ใช้ในงาน Agitator มากพอ, พื้นฐานของงานออกแบบ Agitator มีพื้นฐานจากวิชา Fluid Mechanic ครับ เน้นในส่วนที่เป็นของเหลว เน้นในส่วนของเรื่อง Fluid Shear Force ทั้งนี้รวมถึงความเข้าใจใน Rheological properties ซึ่งเป็นส่วนสำคัญยิ่งยวดที่ใช้ในการออกแบบ Agitator นี่ยังไม่กล่าวถึงส่วนอื่นๆซึ่งมีอีกมากมายครับ ดังนั้น กล่าวสรุปคือ งานออกแบบ Agitator จำเป็นต้องมีองค์ความรู้ด้านวิชาการเป็นพื้นฐานที่สำคัญที่สุดครับ

(2). จากคำถามแรก ถ้าอย่างนั้นงานออกแบบ Agitator ใช้หลักวิชาการ อย่างเดียวได้หรือไม่
ตอบ : ไม่ได้แน่นอน เช่นกันครับ มีหลายอย่างในงาน Agitator ที่ไม่สามารถหาคำตอบได้จากวิชาการ อาทิเช่น Reynolds Number ของใบกวนแต่ละชนิด, Mixing Time, Dead Zone of Mixing, No. of Stages Impeller, d/D Design, Tip Speed Design และ อื่นๆอีกมากมาย สิ่งเหล่านี้บางอย่างมีสูตรคำนวณที่ชัดเจนแต่หากผู้ออกแบบ และ/หรือ ผู้ผลิต ไม่มีประสบการณ์ก็จะไม่สามารถทำให้ Agitator ทำงานได้ดี หรือ อาจจะทำงานไม่ได้เลย, ส่วนประสบการณ์นั้นก็ต้องมองลึกลงไปอีกว่า เป็นประสบการณ์อะไร อย่างไร ประสบการณ์ไม่ใช่เพียงแต่มองว่า บริษัทฯเปิดมา 20ปี 30ปี แล้วจะมีประสบการณ์สูง ตรงนี้ไม่จริงเสมอไป ลูกค้าจะทราบได้เองโดยอัตโนมัต ว่าผู้ออกแบบ/ผู้ผลิต มีประสบการณ์จริงหรือไม่จากการตั้งคำถาม และ การให้ผู้ออกแบบ/ผู้ผลิต อธิบายถึงว่า เหตุใดจึงออกแบบในลักษณะเช่นนั้น เป็นต้นครับ

(3). Simulation CFD เป็นคำตอบสุดท้ายเพื่อคลายความกังวง ใช่หรือไม่
ตอบ : ตอบไม่ได้ครับ ด้วยเหตุผลและข้อโต้แย้งที่มากมายเหลือเกิน เช่น ผู้ทำ Simulation มีความรู้เพียงพอที่จะทำ Simulation หรือไม่, ผู้ดูผลจากการ Simulation มีความเข้าใจเรื่อง Simulation หรือเปล่า (99%ไม่เข้าใจหรอกครับ), ผลของการ Simulation จะออกมาในรูปแบบของ Vector ซึ่งมีทั้งขนาดและทิศทาง แสดงผลในความต่างของเฉดสี หากผู้ดูผลไม่มีความเข้าใจเรื่อง Vector ก็อาจจะเป็นไปได้สูงที่อาจจะโดนผู้ทำ Simulation อธิบายไปในทางที่เข้าข้างตัวเอง (พอเข้าในนะครับ), อีกประการหนึ่ง หากผมสมมติว่าการ Simulation เป็นคำตอบที่ดีที่สุดจริงๆ แต่จะไม่ดีที่สุดสำหรับผู้จ่ายเงินครับ เพราะงานที่ดีที่สุดไม่ได้หมายความว่าจะต้องเป็นงานที่ผู้ซื้อ/ลูกค้า ต้องการมากที่สุด, ด้วยเหตุผลด้านงบประมาณเป็นต้นครับ, อย่างไรก็ตาม CFD มีประโยชน์สำหรับผู้ออกแบบอย่างมาก แต่อาจจะไม่มีประโยชน์สำหรับผู้ดูผล หรือ ผู้ซื้อ Agitator ไปใช้งานครับ

(4). ผลคำนวณที่บริษัทฯเราแสดง เชื่อถือได้หรือไม่ และ จะทราบได้อย่างไรว่าเป็นผลการคำนวณที่คำนวณจริงๆ
ตอบ : ผมเจอกับคำถามแบบนี้ไม่บ่อยครับ และส่วนใหญ่จะเป็นการถามแบบกึ่งๆกวนๆด้วยซ้ำไป เคยเจอคำถามนี้จาก Production Manager ของบริษัทฯหนึ่ง, ซึ่งผมก็เข้าใจครับว่าเป็นธรรมดาที่เค้าจะไม่เข้าใจและถามมา และ ผมก็ตอบไปว่า ข้อแรก คือ ไม่มีความจำเป็นที่ผมจะต้องมาหลอกลวงเรื่องแบบนี้ เพราะงานด้านวิศวกรรมสามารถตรวจสอบได้, ข้อสอง คือ ผลจากการคำนวณจะเปลี่ยนมาเป็นงานจริงที่บริษัทฯผมผลิตทุกครั้งไป เพราะฉะนั้นขอตอบได้อย่างเต็มปากครับว่า เชื่อถือได้แน่นอน และ เป็นผลการคำนวณที่เรานำไปใช้งานจริงครับ

(5). กรณีผมไม่มีประสบการณ์กับ Product ชนิดนั้นๆ ผมจะสามารถออกแบบ Agitator ให้สามารถใช้งานได้หรือไม่
ตอบ : ก่อนจะตอบว่าได้หรือไม่ อยากจะชี้แจงดังนี้ครับว่า งาน Agitator หากผู้ออกแบบรู้คุณสมบัติของของเหลวจะเป็นเรื่องที่ดีมาก แต่หากเราไม่ทราบ ผู้ออกแบบต้องการทราบพฤติกรรมของของเหลวที่จะผสมกันมากกว่า ต้องการทราบจุดประสงค์ของการผสมมากกว่า โดยจะออกแบบจำแนกตามพฤติกรรมของใบกวนที่จะเลือกใช้งาน จึงขอตอบว่า หากกรณีไม่รู้จักของเหลวนั้นๆจริงๆก็สามารถออกแบบให้ Agitator สามารถใช้งานได้ครับ

(6). ผมได้ยินบ่อยว่า "งาน Agitator นั่นง่ายมาก" มีบริษัทฯในประเทศเราทำกันเยอะมาก
ตอบ : ด้วยความเข้าใจที่ยังไม่ถูกต้องที่ว่า "งานด้าน Agitator ง่ายมาก, เอาใบกวนแบบไหนก็ได้กวนๆไปไม่นานก็ผสมกันได้เอง"ในประเทศเรามีการเรียนการสอนเรื่อง Fluid Mixing Technology น้อยมาก, ป.ตรี ไม่มีการเรียนเลย ป.โท ในบางสาขา เช่น สาขาวิศวกรรมเคมี และ สาขาวิศวกรรมอาหาร แต่ก็เป็นการเรียนการสอนที่เป็นพื้นฐานไม่ได้นำมาใช้งานจริง หรือ การเรียนการสอนสำหรับเครื่องกวนขนาดเล็ก และอ้างอิงตำราด้านวิชาการเป็นส่วนใหญ่ ผิดกับต่างประเทศที่มีการเรียนการสอนจริงจัง มีบริษัทฯ ระดับโลกด้าน Agitator ที่มีประสบการณ์ยาวนานถึง 100 ปี ก็มีหลายบริษัทฯ อีกทั้งงานด้าน Agitator สำหรับ Fluid ยังถือเป็นความท้าทายของการแก้ปัญหาแบบ Simulation อีกด้วย กวนๆไปไม่นานก็ผสมกันเอง ไม่เป็นความจริงเลย อาจจะเป็นความจริงอยู่บ้างในกลุ่มงาน Liquid - Liquid Mixing (Miscible Liquid) ก็เท่านั้นเอง, งาน Agitator เป็นงานที่ออกแบบเฉพาะทาง และ ค่อนข้างจะซับซ้อน การรับประกันการ Mixing เป็นเรื่องที่ไม่มีผู้ออกแบบหรือผู้ผลิตกล้ารับประกัน ยิ่งเป็นงาน Agitator สำหรับถังขนาดใหญ่ 20,000L - 150,000L ยิ่งไม่มีผู้ออกแบบหรือผู้ผลิต กล้ารับประกันการ Mixing เลย นี่เป็นความจริงที่สะท้อนว่างาน Agitator เป็นเรื่องยาก จากข้อความข้างต้น กวนๆไปทั้งวันยังไม่เข้ากันเลย มีเยอะมาก ในกลุ่มงาน Liquid - Liquid Emulsion (Immiscible Liquid), Solid - Liquid Dispersion เป็นเพราะใบกวนกลุ่มงานดังกล่าวเป็นใบกวนแบบที่ต้องการคุณสมบัติพิเศษ ที่้ต้องการ Tip Speed และ Shear Force ที่สูง, หรือ กลุ่มงานในการผสม Polymer เช่น กลุ่มงาน Latex, งานกาวเรซิน ที่กระบวนการมี Shear Sensitivity สูง การเลือกใบกวนและออกแบบความเร็วต้องไม่ให้งานเสียหาย เป็นต้น บทความนี้แค่ชี้ให้เห็นว่าการออกแบบ Agitator เป็นศาสตร์ชนิดหนึ่งที่ต้องอาศัยผู้ออกแบบที่มีความเชี่ยวชาญจริงๆ จะทำให้งานออกมาได้มีประสิทธิภาพมากที่สุด

(7). ใบกวนประเภท Saw Disc Impeller ที่พบมากในกระบวนการผลิตสี สามารถคำนวณำลังใช้งานได้หรือไม่
ตอบ : ได้แน่นอนอยู่แล้วครับ.., เราพบใบกวน Saw Disc Impeller หรือบางทีเรียก Saw Tooth หรือเรียกกันง่ายๆว่า ใบจักร, พบในอุตสาหกรรมประเภท Solid - Liquid Disperser เช่น โรงงานด้าน Paint-INK-Coating, ผมเชื่อ 100% ว่าผู้ผลิตเครื่องประเภท High Speed Disperser (ประเภท Up/Down with Hydraulic) ในประเทศเราไม่มีการคำนวณ Absorb Power เลยแม้แต่เจ้าเดียว เนื่องจากพื้นฐานการผลิตเครื่องดังกล่าวเป็นงาน Copy เครื่องจากต่างประเทศ รวมถึงขนาดใบต่างๆก็ทำตามๆกันมา ซึ่งตรงนี้เป็นเรื่องที่ไม่ขอกล่าวถึงในรายละเอียด แต่หากต้องใช้ Saw Disc Impeller กับ Fixed Tank ที่มีขนาดใหญ่ (2,000-5,000L) ในอุตสาหกรรมอื่นๆเราจะคำนวณอย่างไร ผมตอบตรงนี้ได้เพียงแค่ว่า ผมคำนวณทุกครั้งไม่ว่าจะเป็นใบกวนชนิดใดก็ตาม แต่การคำนวณ Saw Disc Impeller มีความพิเศษที่อยู่นอกเหนือจาก สมการคำนวณที่ใช้กับใบกวนชนิดอื่นๆ ซึ่งผมไม่สามารถบอกได้เพราะเป็นข้อมูลเชิงลึก แต่หากลูกค้าต้องการ Agitator Calculation Data ทางบริษัทฯ ก็ยินดีที่จะให้ครับ, กล่าวสรุป คือ คำนวณได้เหมือนกับใบกวนชนิดอื่นเพียงแต่ต้องมีความเข้าใจเรื่องของเหลวที่ลึกซึ้งมากพอจึงจะคำนวณประกอบร่วมได้ครับ

Cr. สถาพร เลี้ยงศิริกูล (Agitator Designer)